Jak Starogard do Macierzy wracał

29 stycznia 1920 wojska polskie, dowodzone przez generała Józefa Hallera, objęły Starogard w imieniu niepodległej Rzeczypospolitej. Do miasta przybył 65. pułk piechoty.
 
W styczniu i lutym 1920 roku Wojsko Polskie – na mocy traktatu wersalskiego – obejmowało we władanie Rzeczypospolitej dawne Prusy Królewskie – poczynając od Torunia (18 stycznia), kończąc na Pucku i symbolicznych zaślubinach z morzem (10 lutego). 29 stycznia 1920 roku wojsko wkroczyło do Starogardu (dziś Starogardu Gdańskiego). Już na przedmieściach witały je delegacje polskich stowarzyszeń z miasta i powiatu. Jan Stanisław Buchholz, pierwszy polski burmistrz miasta, tak to opisał kilka lat później w książce Królewskie miasto Starogard – stolica Kociewia:
 
Nareszcie dnia 29 stycznia 1920 roku, w przepisanym czasie i porządku, wkroczyła do Starogardu armia generała [Józefa] Hallera i zajęła stolicę Kociewia wraz z całą okolicą na rzecz Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej. Był to naprawdę dzień wielki i najpiękniejszy w dziejach Starogardu. Wojsko polskie przywitał na przedmieściu pelplińskiem Sokół starogardzki w jednolitym umundurowaniu a prezes Sokoła Maksymilian Wiśniewski z konną eskadrą torował polskiemu żołnierzowi drogę do miasta. Na wszystkie ulice wyległy tłumy ludu a twarz niejednego starego Kociewiaka zrosiła się łzami. Była to mroźna zima, ale w mieście nikt jej nie czuł, wszędzie panowała wielka radość. Stary rynek grodu kociewskiego przystrojono wspaniale w łuki triumfalne, girlandy, chorągwie narodowe i omajono go zielenią młodych świerków. Tu zebrało się nie tylko całe mieszczaństwo, ale i lud kociewski z okolicznych wiosek. Ksiądz proboszcz [Reginald] Hackert w pontyfikalnych szatach przywitał polskiego żołnierza na ziemi kociewskiej a prezes Powiatowej Rady Ludowej [Czesław Nagórski] wygłosił do wojska i ludności żywiołowe przemówienie, zaznaczając, że nam wszystkim, którzy mamy to szczęście być uczestnikami tego dnia, nie zatrze się nigdy w pamięci ten obraz, on zawsze i wszędzie stawać nam będzie przed oczyma. Późniejsze pokolenia czytając w historii te nowe dzieje, zazdrościć nam będą, że nie było im danym być świadkami tych radosnych chwil, które nam wszystkim rozpierają serca.
 
29 stycznia odbyła się uroczystość upamiętniająca te wydarzenia. Władze miasta i liczne stowarzyszenia wzięłu udział w odsłonięciu tablicy pamiątkowej na budynku Urzędu Miasta upamiętniającej to wydarzenie. W uroczystościach liczny udział wzięli rekonstruktorzy, którzy odtworzyli scenę przyjazdu generała Hallera.  
 
24 stycznia 2020 roku podczas sesji Rady Miasta jednogłośnie przyjęto wniosek o nadanie nowej nazwy skwerowi położonemu u zbiegu ulic: Marszałka Józefa Piłsudskiego, 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich i Fryderyka Chopina w brzmieniu: „Skwer 100-lecia powrotu Starogardu do Macierzy”. Ma to być trwałą pamiątką rocznicy tych pięknych wydarzeń i hołdem złożonym wszystkim bohaterom tamtych dni.
 
info/foto: UM Starogard Gdański
 

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: