Generał Wrangel śmierć i bolszewicy

Piotr Wrangel, generał, bolszewicy, bartosz gondek, www.polnocna.tv, www.strefahistorii.pl, news

Budzący strach wśród bolszewików "Czarny Baron", reformator programu białych rosjan i najzdolniejszy głównodowodzący jakiego mieli. Dziś mija dokładni 93 lata od śmierci generała Piotra Nikołajewicza Wrangla. Wielu historyków stawia dziś tezę, że gdyby doszło do współpracy Piłsudski-Wrangel, bolszewizm mógł zostać zniszczony.

Oprac. Bartosz Gondek

Późniejszy sławny "biały" generał urodził się 15 sierpnia lub 27 sierpnia 1878 w Nowoaleksandrowsku na dzisiejszej Litwie. Legenda głosi, że pochodził z rodziny bałtyckich baronów o skandynawskich i militarnych korzeniach. Ród Wranglów dał Rosji około 20 generałów i dwóch admirałów.

Na początku I wojny światowej jako kapitan dowodził dywizjonem kawalerii. Za stoczoną 6 sierpnia 1914 bitwę pod Kraupischken w Prusach Wschodnich otrzymał 13 października Order Świętego Jerzego. Już w 1914 roku został pułkownikiem. W październiku 1915 przeniesiony na Front Południowo-Zachodni i mianowany dowódcą 1. Pułku Kozaków Transbajkalskich. Pierwszy nerczyński pułk kozacki, którym dowodził, za brawurowy atak w Karpatach (22 sierpnia 1916 r.) został nagrodzony nadaniem mu honorowego zwierzchnictwa samego następcy tronu. W styczniu 1917 awansowany do stopnia generała majora, a w lipcu mianowany dowódcą 7 Dywizji Kawalerii. Za walki nad Zbruczem otrzymał Krzyż Zasługi Wojskowego Orderu Świętego Jerzego.

Po wybuchu rewolucji aresztowany w Jałcie przez bolszewików,uwolniony zostałza wstawiennictwem służby i miejskiej biedoty. Po uwolnieniu przystąpił do „białych”. Na skromne sugestie, by powierzyć mu szwadron kawalerii, gen. Anton Denikin przydzielił mu od razu dowództwo 1. Dywizji Konnej. Armia Ochotnicza rozpoczęła ofensywę, a podkomendni Wrangla zdobyli Stawropol i rozgromili siły czerwonych na stepach nogajskich. W końcu listopada był już dowódcą Korpusu Konnego, a od stycznia następnego roku stał na czele Armii Ochotniczej

W czerwcu 1919 opanowa

niezdobytą dotąd twierdzę czerwonych – Carycyn, późniejszy Stalingrad. Ponieważ lubił nosić czarną cerkieskę, nazywany byul wśród bolszewików „czarnym baronem”. Po klęsce Denikina, od kwietnia 1920 przejął dowodzenie resztkami rozbitej białej armii. Był reformatorem „białego” ruchu, jego rząd przeprowadził na obszarach pod swoją kontrolą reformę rolną, oddającą chłopom ziemię (na Krymie i w tzw. Taurydzie Północnej).

Lew Trocki twierdził, że groźniejsze od armii były jego działania propagujące reformę rolną. Chłopi na obszarach pod panowaniem bolszewickim dowiadywali się o niej z ulotek zrzucanych drogą lotniczą i od specjalnie szkolonych agitatorów. Każdy chciał mieć tzw. ''bumagę s orłom'', czyli imienny dokument potwierdzający nadanie ziemi. Rozumiejąc, że imperium carskie nie wróci w swoich przedwojennych granicach, odstąpił od idei „jednej i niepodzielnej Rosji”, której trzymali się Aleksander Kołczak i Anton Denikin. Uznał min niepodległość Polski. W lipcu 1920 r. z pomocą chłopów wyszedł z Krymu i zajął zagłębie donieckie. Desantami próbował opanować Kubań. We wrześniu ponownie operował już tylko na Krymie. Bronił go do listopada 1920 wykorzystując zaangażowanie czerwonych na frontach wojny polsko-bolszewickiej. Do walki z bolszewikami chciał wykorzystać Armię Powstańczą Nestora Machny. Jednak próby nawiązania sojuszu nie powiodły się. Po rozejmie polsko-bolszewickim (który według niego był zdradą walczących na Krymie białogwardzistów) uległ przeważającym siłom Armii Czerwonej prowadzącym operację perekopsko-czongarską i ewakuował większość kadr swojej armii do Konstantynopola. Położyło to faktyczny kres wojnie domowej białych z czerwonymi.

Po opuszczeniu Rosji przebywał początkowo w Stambule, skąd w 1922 przeniósł się do Królestwa SHS, gdzie mieszkał do 1927 (w Sremskich Karlovcach wraz z żoną i dziećmi). Na emigracji stał na czele Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego (ROWS). Zmarł 25 kwietnia 1928 w Brukseli, został pochowany w Belgradzie, w cerkwi Św Trójcy. Oficjalnie zmarł na gruźlicę, jednak do dziś spekuluje się na temat rzeczywistych przyczyn jego śmierci. Tezę, że sprawcami śmierci Wrangla byli bolszewiccy szpiedzy, obaliło orzeczenie osobistego lekarza Piotra Wrangla, prof. I. Aleksinskiego, który stwierdził, że jego pacjent zapadł na gruźlicę kilka lat wcześniej, co przyczyniło się do wycieńczenia organizmu i przedwczesnego zgonu. i Na koniec ciekawa informacja. W Niderlandach odnalazł się niedawno luksusowy Fiat Tipo z 1913 roku, należący nigdyś do generała.

(Red.) oprac. Bartosz Gondek , Wikipedia fot. Pior Wrangel ( w środku) na Krymie.

 

 

 

 

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: