Celebrycki rodowód współczesnych sanek

sanki, sanna, Thonnet, Gneisenau, Karkonosze, Moller, Bartosz Gondek, www.polnocna.tv, www.strefahistorii.pl
Tegoroczna zima, mimo obostrzeń, była wyjątkowo atrakcyjna zwłaszcza dla saneczkarzy. A czy ktoś zastanowił się, kiedy wymyślono współczesne sanki? Okazuje się, że opracowali je i rozpropagowali prawdziwi celebryci.
Wszyscy zgodnie krzykniemy, że sanie były z nami od zawsze. Towarzyszyły nam przecież jeszcze w czasach, zanim wpadliśmy na  pomysł pod tytułem „koło”. Sań używały myśliwi i zbieracze. Wikingowie posiadali pięknie rzeźbione sanki do wożenia dobytku. Aż pięć zaprzęgów z saniami, w tym jeden oddany bardzo dokładnie, widzimy zaś na sławnym obrazie gdańskiego malarza Antona  Möllera, „Opowieść o sannie między Łęgowem a Pruszczem”, który jak można się domyślić po podpisie, przedstawia wydarzenia ze stycznia 1608 roku, a który możemy zobaczyć w Kórniku.
Cały czas mówimy jednak o nieco większych saniach, zaprzężonych do konia, które dziś stały się unikatową atrakcją, z której przy sprzyjających okolicznościach korzystamy na przykład na kuligu. Pozostaje jednak jeszcze kwestia małych sanek. Takich do zjeżdżania z górki…
Rodowód małych sanek jest prawdziwie celebrycki. Pierwszym szlachetnie urodzonym piewcą prototypu dzisiejszych sanek był zwycięzca spod Waterloo, August Wilhelm Antonius graf Neidhardt von Gneisenau, który po zjeździe z Przełęczy Okraj w Karkoszach, co miało miejsce w 1817roku twierdził, że korzystanie z  nich „To wielka radość, która wkrótce stanie się wielką i powszechną modą”.  Gneisenau korzystał z tak zwanych „sanek rogatych”, które przyszły w Karkonosze z Czech.
Kolejnym historycznym celebrytą, którzy przyczynił się do powstania nowoczesnych sanek, był Michael Thonet, który przy okazji konstruowania znanego nam świetnie foteal na biegunach wymyślił lekkie i poręczne sanki. Jego pomysł rozwinął na skalę przemysłową w 1861 roku Amerykanin Henry Franklin Morton ze stanu Maine, który nie mogąc znaleźć pracy z powodu kłopotów ze wzrokiem, zabrał się do robienia sanek. Jego żona malowała je w kuchni w kolorowe wzory. Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę i już po roku Morton otworzył firmę Paris Manufacturing Inc, która zajęła się ich produkcją. Sanki Mortona miały metalowe płozy i pozbawione były oparcia, były więc konstrukcją, którą znamy do dziś. Nie trzeba było długo czekać i ludzkość wpadła na pomysł, aby urządzić zawody saneczkowe. Pierwsze odbyły się w  1883 roku w szwajcarskim Davos.
(red.) oprac Bartosz Gondek www.polnocna.tv, www.strefahistorii.pl ilustracja: A Moller

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: