O szczurach, mieszczanach i żółtej kamienicy XIX wiecznego Gdańska

Gdańsk, XIX wiek, www.polnocna.tv, www.strefahistorii.pl

Jednym z cenniejszych tekstów dotyczących obyczajowości I połowy XIX wieku są wspomnienia Johannesa Trojana Mój ojciec, kupiec. Opowieści i wspomnienia z dziewiętnastowiecznego Gdańska znane z przekładu. J. Mosakowski wydanego w Gdańsku w 2017 r.

Zawiera wiele informacji na temat życia codziennego mieszczańskiej rodziny. Ich koleje losu nie były łatwe – jednakże jak pisał autor „Nas maluchy ta przewrotność fortuny właściwie nie obeszła, nie uczyniwszy na nas żadnego wrażenia”. Trojanowie zamieszkali przy ulicy Hundegasse czyli Psiej (obecnie Ogarnej) – „Jak już mówiłem, żółta kamienica nie była wolna od szczurów, nie była szczelna i sama w sobie nie była też ładna, miała za to doprawdy ładną lokalizację”.

Dzieci spędzały czas na różne sposoby – niekiedy otrzymywały do rysowania nieco papieru lepszej jakości z kantoru ojca. Dużo radości sprawiał dzieciom czas Świąt Bożego Narodzenia i dekorowanie choinki: „Jak piękne było nasze bożonarodzeniowe drzewko – sosna oczywiście, bo jodeł wówczas nie mieliśmy – i jak nas uszczęśliwiały skromne podarunki, które przynosiły nam Boże Dziecię. Nasze życzenia nie były zbyt wygórowane. Na karteczce, którą wypełnialiśmy przed Bożym Narodzeniem i przed urodzinami, zapisane były zawsze arkusze z obrazkami do wytuszowania. Kiedy trochę podrosłem, przypadło mi zadanie udekorowania choinki. Ozdoby wiszące na gałęziach w całości były moim dziełem, spoglądałem na nie z wielką dumą.” Dzieci chętnie bawiły się w teatr, jak wspominał Trojan: „Wymyślaliśmy tu długie romantyczne historie”. Odgrywał w nich zazwyczaj role giermka, księcia, ewentualnie rozbójnika. W zabawach tych pojawiały się również wystawne uczty, „na których strumieniami lały się najszlachetniejsze trunki” (w rzeczywistości woda z okruszynami chleba). Natomiast dziewczynki bawiły się w pensjonat lub szkołę – do czego służyły im wycinane z papieru i pokolorowane lalki.

Oprac. dr Anna Krüger

Źródło: Johannes Trojan Mój ojciec, kupiec. Opowieści i wspomnienia z dziewiętnastowiecznego Gdańska, przeł. J. Mosakowski, Gdańsk 2017 Fot: Centralna Biblioteka Rolnicza NIKiDW.

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: