Pomimo trudności ekonomicznych, z którymi borykała się II Rzeczpospolita przez cały okres swojego istnienia, polscy obywatele chętnie chłonęli wszelkie nowinki technologiczne. Tych zaś wówczas nie brakowało.

Jednym z nich była telewizja, względnie świeży wynalazek, na którego upowszechnienie trzeba było jeszcze poczekać. Jednak już 5 października 1938 r., z zaimprowizowanego studia w jednym z wnętrz wówczas najwyższego budynku Warszawy, tj. gmachu Towarzystwa. Ubezpieczeń „Prudential” przy Placu Napoleona (obecnie Plac Powstańców Warszawy) nadano pierwszą w Polsce transmisję telewizyjną.

Złożył się na nią występ podbijającego wówczas sceny lokali warszawskich Mieczysława Fogga oraz doceniony także poza Polską film kostiumowy pt. „Barbara Radziwiłłówna”. Publika eksperymentalnej transmisji składała się z „aż” czterech osób, co uwzględniając koszt ówczesnego odbiornika telewizyjnego ani trochę nie zaskakuje (5 tys. zł; dla porównania prezydent Ignacy Mościcki za pełnienie swojego urzędu otrzymywał miesięczną pensję w wysokości 1850 zł, a premier Felicjan Sławoj-Składkowski 900 zł).      

Mimo tego można było wówczas zasadnie stwierdzić, że pierwsze koty za płoty, a eksperymentalną transmisję powtórzono 26 sierpnia 1939 r., w trakcie II Dorocznej Wystawy Radiowej. Tym razem jednak pokaz miał charakter publiczny. 

Niemiecka agresja na Polskę we wrześniu 1939 r. znacznie opóźniła perspektywę rozwoju na ziemiach polskich tej zdobyczy techniki. Na kolejne emisje telewizyjne w naszym kraju trzeba było poczekać aż do jesieni 1952 r. 

Przemysław Mazur 

Tekst powstał we współpracy z Instytutem Strat Wojennych im. Jana Karskiego