Czy gdańszczanie byli romantyczni? Jaki rodzaj twórczości odpowiadał im najbardziej? Muzeum Gdańska zaprasza na wystawę czasową „Miasto romantyków. Idee i motywy w twórczości XIX-wiecznych artystów w Gdańsku”, na której zobaczym ponad 80 mało znanych dzieł, zebranych przez muzeum dzięki wsparciu prywatnych kolekcjonerów i Sopockiego Domu Aukcyjnego.
– Wystawa prezentuje najważniejsze motywy w sztuce w XIX stuleciu, nazywanego początkiem współczesności. To właśnie wtedy rozpoczęły się przemiany, które wywarły znaczący wpływ na dzisiejszą rzeczywistość. Na obrazach i grafikach można zobaczyć jak artyści przenosili uniwersalne wówczas postawy na rodzimy grunt i przekonać się, czy punkty odniesienia sprzed niemal dwustu lat są nadal aktualne – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – Zgromadzone obrazy, grafiki i rysunki są też niezwykle ciekawe z tego względu, że część to perły spod ręki mało znanych artystów, które nigdzie nie były prezentowane. Do dość pokaźnej ilości tych dzieł dotarliśmy dzięki Sandrze i Andrzejowi Walasom, trójmiejskim kolekcjonerom dzieł sztuki oraz Sopockiemu Domowi Aukcyjnemu. W Galerii Palowej Ratusza Głównego Miasta zaprezentowano ponad 80 obrazów grafik i rysunków kilkunastu XIX-wiecznych artystów ze zbiorów Muzeum Gdańska, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Narodowego Muzeum Morskiego, Muzeum Archeologicznego w Gdański oraz ze zbiorów kolekcjonerów prywatnych: Andrzeja Walasa i innych. Część obrazów od prywatnych kolekcjonerów została zaprezentowana dzięki współpracy z Sopockim Domem Aukcyjnym. W podziękowaniu, Sandra i Andrzej Walasowie oraz Jacek Kucharski, prezes SDA otrzymali Medale Muzeum Gdańska. – Pomysł na wystawę jest efektem wzrostu zainteresowania XIX-wiecznym malarstwem. Nazwiska gdańskich artystów nie są jeszcze powszechnie rozpoznawalne, ale zdecydowanie zasługują na przypomnienie. Ich dzieła, pod względem pojmowania idei i zjawisk kształtujących wyobraźnię o świecie, w niczym nie ustępowały temu co prezentowano wówczas w całej Europie – mówi Dorota Powirska z Muzeum Gdańska, kuratorka wystawy. – Wiele z poruszanych dawniej tematów jest aktualnych do dziś, np. obecnie postrzegamy zabytki jako powód do dumy z tradycji i historii, chcemy je chronić. Podobnie postępowali w XIX wieku malarze, graficy i rysownicy. To oni mieli wpływ na kształtowanie postaw i zachowanie wielu lokalnych dziedzictwa materialnego i kulturowego. To tylko przykład. Odniesień jest zdecydowanie więcej.
Ekspozycja jest podzielona na kilka sekcji tematycznych prezentujących XIX-wieczne motywy w sztuce, które artyści przenosili na rodzimy grunt. Na obrazach można zobaczyć m.in. portrety mieszkańców, ulice i budynki dawnego Gdańska, podmiejskie krajobrazy, sceny z życia mieszkańców, np. zabawę flisaków na ul. Piwnej, oraz widoki z podróży.
Czy nadal jesteśmy romantykami?
XIX-stulecie było czasem dużych zmian w Gdańsku. Wyniszczone skutkami wojen napoleońskich miasto zaczęło powoli zmierzać ku nowoczesności dzięki postępowym decyzjom władz miejskich w drugiej połowie stulecia. Myśl romantyczna, w której kierowano się emocjami i wyobraźnią, znalazła wyraz we wszystkich dziedzinach sztuki. W malarstwie przejawiała się przede wszystkim w doborze tematów oddających nastrój epoki.
– Romantycy zachwycali się potęgą przyrody i egzotyką dalekich krajów. Fascynowali się przeszłością i obyczajami ludowymi, które postrzegali jako bliskie naturze. Buntowali się przeciw niesprawiedliwym podziałom klasowym i wspierali ruchy narodowe – mówi Izabela Jastrzembska-Olkowska z Muzeum Gdańska, kuratorka wystawy. – Wszystkie te motywy obecne w prezentowanych dziełach są dziś ważne, a punkty odniesienia nadal aktualne. I tu warto postawić pytanie: czy to XIX wiek był tak nowoczesny, a może to nasz styl życia jest romantyczny? Każdy z nas może odpowiedzieć na nie na wystawie.
Poszukiwania wąsów dziadka Maksymiliana
Mało znanym, ale ciekawym obrazem zaprezentowanym na wystawie są „Małe fryzjerki”, na którym Maximilian Bernhard Sturmhoefel namalował siebie z dwiema wnuczkami próbującymi rozczesać mu włosy. Był on również jednym z założycieli Muzeum Miejskiego, pierwszego gdańskiego muzeum, które zostało otwarte w 1872 roku. Po ponad 150 latach, przedstawiony na tym dziele, artysta wraca do muzealnych wnętrz.
Wystawa czasowa będzie prezentowana do 29 października 2023 r.
Informacje o wystawie
Tytuł: „Miasto romantyków. Idee i motywy w twórczości XIX-wiecznych artystów w Gdańsku”
Gdzie: Ratusz Głównego Miasta, Galeria Palowa
Wystawa czynna: 7.06–29.10.2023 r.
Kuratorzy: Izabela Jastrzembska-Olkowska, Dorota Powirska
Bilety: wstęp do Galerii Palowej 10 zł (normalny), 6 zł (ulgowy) lub w cenie biletu wstępu do Ratusza Głównego Miasta
Czas zwiedzania: ok. 40 minut
Dostępność wystawy
Audiodeskrypcje
Dla zwiedzających ze szczególnymi potrzebami przygotowano 7 audiodeskrypcji do prezentowanych obrazów. Możesz ich wysłuchać po zeskanowaniu kodu QR. Są to:
"Portret Adelgunde Hein", Friedricha Eduarda Meyerheima
"Flisacy na ulicy Piwnej w Gdańsku", Wilhelma Augusta Stryowskiego
"Małe fryzjerki", Bernarda Maksymiliana Sturmhoefela
"Panorama z królem", Wilhelma Augusta Stryowskiego
"Dziecięca scena rodzajowa w Sieni gdańskiego Ratusza", Wilhelma Augusta Stryowskiego
"Wnętrze Dworu Artusa", Friedricha Carla Mayera
"Złota Brama w Gdańsku", Gottlieba Roberta Dahmsa
oprac.BG/fot: mat_mg_fot_a_grabowska
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.